خاک کوکوپیت چیست و استفاده از آن چه مزایایی دارد؟
خاک کوکوپیت نوعی بستر کاشت تهیه شده از الیاف پوست و پوشش میوه نارگیل است که می‌تواند به عنوان بستر کاشت مناسب و جایگزین خاک یا مخلوط با آن استفاده شود. کوکوپیت دارای قابلیت نگهداری زیاد آب است و استفاده از آن باعث صرفه جویی آب در بخش کشاورزی می‌شود.
ستاره | سرویس گیاهان و حیوانات – توجه به نوع خاک یک عامل مهم در نگهداری از گل‌ها و گیاهان است. اینکه از چه نوع خاک یا بستر کاشتی برای پرورش و نگهداری از گیاهان آپارتمانی یا کاشت سبزی و صیفی استفاده کنیم از اولین نکات کلیدی برای موفقیت در کشاورزی و باغبانی است. همچنین مشکل کم آبی سال‌های اخیر کشور استفاده از کوکوپیت را بیشتر از قبل ضروری کرده است. در این مطلب به معرفی خاک کوکوپیت و مزایای استفاده از آن پرداخته‌ایم.
کوکوپیت چیست؟
کوکوپیت نوعی بستر کاشت تهیه شده از الیاف دور میوه نارگیل یا الیاف تنه درختان نارگیل است و از این رو کاربرد واژه “خاک کوکوپیت” از لحاظ علمی صحیح نیست چرا که این بستر می‌تواند به تنهایی یا مخلوط با دیگر بسترهای کاشت نظیر پرلیت و پیت ماس به عنوان بستر کاشت، جایگزین خاک شود و امروزه از آن در کشت هیدروپونیک خانگی و تجاری به طور وسیع استفاده می‌شود.
نحوه استفاده از کوکوپیت چگونه است؟
کوکوپیت به صورت قالب‌های فشرده در مراکز فروش تجهیزات کشاورزی و گل و گیاه وجود دارد و اگر می‌خواهید از آن به عنوان بستر کاشت استفاده کنید، کافیست آن را خریداری کنید و در داخل آب قرار دهید. توجه داشته باشید هر ۱ کیلوگرم کوکوپیت فشرده بعد از قرار گرفتن در آب و جذب رطوبت، می‌تواند به ۱۵ لیتر کوکوپیت مرطوب تبدیل شود که بسته به سایز گلدان و نوع گیاه، می‌توانید آن را به تنهایی یا مخلوط با دیگر بسترهای کاشت مانند پرلیت، پیت ماس، خاک اره و … در گلدان قرار دهید.
مزایای کوکوپیت چیست؟
کوکوپیت جزو بسترهای کاشت آلی طبقه بندی می‌شود و یکی از بهترین بسترهای کاشت برای گیاهان است. مزایای استفاده از این بستر کاشت عبارتند از:
۱. صرفه جویی در مصرف آب
پتانسیل کوکوپیت برای نگهداری آب، نسبت به دیگر انواع بستر کاشت، بسیار زیاد است و از این رو هم در مصرف آب صرفه جویی و هم به رشد بهینه گیاه کمک می‌کند. این ماده شبیه اسفنج عمل کرده و آب را تا ۲۰ برابر وزن خود در خاک نگه می دارد، در نتیجه رطوبت خاک بالا رفته، باعث صرفه جویی قابل توجه در مصرف آب در بخش کشاورزی می‌شود.
۲. تهویه مناسب
خاک کوکوپیت که از مخلوط خاک معمولی با کوکوپیت به دست می‌آید از قدرت تهویه بسیار خوبی برخوردار است. الیاف نارگیل حتی زمانی که از آب اشباع شده باشد تخلخل هوایی بسیار خوبی دارند و در نتیجه ترکیب این ماده با خاک از تراکم و فشردگی خاک پیشگیری کرده و ضمن اصلاح خاک از سفت شدن و فشردگی آن جلوگیری می‌کند.
۳. عاری از بیماری‌های خاکزی و آفات
یکی از مهمترین مزایای کوکوپیت، عاری بودن آن از انواع بذر علف هرز، آفت و بیماری است. الیاف نارگیل به دلیل اینکه در بالای درخت و بالاتر از سطح زمین رشد می‌کنند از بسیاری از آلودگی‌های با منشا خاک عاری هستند.
۴. ماندگاری بالا
کوکوپیت نسبت به دیگر انواع بستر کاشت ماندگاری بیشتری دارد و حداقل برای چهار سال و حداکثر تا ۱۰ سال می‌توان از آن به عنوان بستر کاشت استفاده کرد.
۵. پ.هاش مناسب برای رشد گیاه
محدوده پ.هاش خاک کوکوپیت خنثی تا کمی اسیدی (۶/۵ تا ۵/۶) است که محدوده مناسب برای بیشتر گیاهان محسوب می‌شود. در این محدوده از پ.هاش عناصر غذایی به راحتی در اختیار ریشه گیاه قرار خواهند گرفت.
۶. کاهش زمان جوانه زنی و رشد سریع ریشه
کیفیت ذاتی الیاف نارگیل و تهویه مناسب این بستر باعث شده تا استفاده از خاک کوکوپیت برای جوانه زدن بذر‌ها و کاشت قلمه به عنوان بهترین بستر کاشت، شناخته شود. تجربه نشان داده است، کوکوپیت سرعت جوانه‌زنی بذر‌ها و ریشه‌دار شدن قلمه‌ها را افزایش می‌دهد.
۷. کمک به حفظ محیط زیست
کوکوپیت ماده‌ای کاملا آلی است و هیچ گونه تأثیر نامطلوبی بر محیط زیست ندارد و بعد از تجزیه شدن به طبیعت برمی‌گردد.
معایب کوکوپیت چیست؟
۱. کمبود مواد غذایی
یکی از مهمترین معایب کوکوپیت کمبود عناصر غذایی موجود در آن است. بنابراین در صورت استفاده از این بستر به تنهایی لازم است تا از محلو‌های غذایی و کود مایع برای تغذیه گیاهان استفاده کرد. همچنین توانایی دوباره خیس شدن و خصوصیت زهکشی سریع کوکوپیت باعث کاهش و هدرفت عناصر غذایی از طریق آبشویی می‌شود.
۲. قیمت بالا
کوکوپیت ماده گران قیمتی است که در کشور ما بیشتر واردات آن وجود دارد و از این رو هزینه اولیه زیادی را برای گلخانه‌داران به همراه خواهد داشت.
خاک کوکوپیت برای چه گیاهانی استفاده می‌شود؟
خاک کوکوپیت به عنوان بستر کشت سیستم هیدروپونیک برای کاشت گوجه فرنگی، خیار، فلفل دلمه‌ای و پرورش گل‌های شاخه بریده و گیاهان آپارتمانی مناسب است. همچنین بهترین بستر رویش بذر، قلمه، انواع پیاز و نشاء است.
کشور‌های سازنده خاک کوکوپیت کدامند
در حال حاضر دو کشور تولید کننده کوکوپیت در سطح جهان هستند:
۱. هند: این کشور به علت داشتن درختان نارگیل فروان تولید کننده کوکوپیت است، اما کوکوپیت‌های آن به علت شوری بالا در ایران خریداری نمی‌شود، به دلیل این که این کوکوپیت‌ها را با آب دریا آبشویی میکنندو برای کشور ما که در بیشتر مناطق شوری آب زیاد است، مناسب نیست.
۲. سریلانکا: کوکوپیت‌های این کشور دارای مرغوبیت بالاتری نسبت به هند است و شوری پایین‌تر، سرعت حجمگیری و بازشدن بالاتری دارد.
کوکو چیپس
بازار فروش کوکوچیپس که از پرمصرف ترین انواع کوکو پیت ها می باشد، در ایران از رونق فراوانی برخوردار است علت آن این است که این ماده می تواند جایگزین مناسبی برای کودهای مختلف باشد و در صورت نیاز بالا به آن می توانید به بازار فروش کوکو چیپس فله ایرانی سر بزنید.
آیا تابحال به دلیل مرغوب نبودن و سنگینی بیش از حد خاک برای کشت بذر مورد نظرتان دچار مشکل شده اید؟
آیا برایتان اتفاق افتاده است که پس از مدت کوتاهی گیاهتان به دلیل شوری خاک و نیاز بالا به آب از بین رفته باشد؟
این ها مشکلاتی هستند که کشاورزان با آن ها رو در رو می شوند و با دنبال کردن راه های گوناگون سعی بر از بین بردن آن ها دارند.
پیشرفت علم و تکنولوژی در این زمینه توانسته است مشکلاتی از این قبلی را حل کند که در ادامه به شرح راه حل ها می پردازیم.
تهیه کوکوپیت های سبک و مرغوب
برخلاف خاک های معمولی که بسیار سنگین هستند و میزان تخلخل آنها اندک است، ساخت کوکوپیت ها راه حلی مناسب برای فایق آمدن بر این مشکل بوده است.
کوکوپیت در واقع نوعی بستر برای کشت می باشد که از الیاف و پوست سخت نارگیل تشکیل شده که بسیار سبک است و معمولا به شکل فشرده در بسته بندی های مختلف در بازار عرضه می شود.
در حال حاضر این کوکوپیت ها در دو کشور هند و سریلانکا تولید و به سایر کشور ها ارسال می شوند.
انواع مختلفی از این محصولات به دلیل مواد اولیه متنوع موجود است که هرکدام کیفیت و ویژگی خاص خود را دارند.
مزایای استفاده از کوکوپیت
در این محصول کشاورزی محاسن زیادی نهفته که بخشی از آن به شرح زیر است
• تخلخل بالا و سبک بودن
• نیاز نداشتن به آب زیاد
• عاری از انواع آفات و بیماری ها
• قیمت مناسب
• مرغوبیت بالا برای رشد گیاه
ویژگی های مثبتی که کوکوپیت ها برای امور کشاورزی دارند باعث شده این محصول را برای ایران که با مشکل کم آبی مواجه است مناسب و پرطرفدار سازد.
براساس درصد مواد تشکیل دهنده، انواع مختلفی از آن ها وجود دارد که در ایران شامل: کوکوپیت فاین، مدیوم، کوکو چیپس می باشد.
تولید کوکو چیپس
یک از انواع کوکوپیت ها که دارای دانه بندی درشت تا 3 سانتی متر است و از آن برای کشت هایی که به چنین بستر های درشتی نیاز دارند کوکو چیپس می باشد.
علت نامگذاری آن ها این است که دارای ذرات بهم چسبیده و به اندازه چیپس خوراکی می باشند.
به طور معمول برای کشت گل های شاخه بریده مانند رز و لیلیوم قابل استفاده می باشد و از دوام بالایی برخوردار است.
دوام این محصولات به قدری بالا است که می توان تا حدود 5 سال بطور مداوم از آن استفاده کرد و همچنان به مرغوب بودن ادامه دهند.
کوکوچیپس ها دارای قابلیت جذب بالای آب هستند و حتی می توان از آن ها در ترکیب با خاک آماده گلدان نیز استفاده نمود.
بازار فروش کوکو چیپس
با افزایش آگاهی مردم از مزایایی که مصرف کوکو چیپس ها بجای کود های مختلف و یا در کنار خاک های سنگین دارند، بازار فروش کوکو چیپس نیز با رونق فراوانی روبرو شده است.
در بازار می توانید انواع مختلف کوکو چیپس ها در بسته بندی های مختلف را تهیه کنید.
یکی از به صرفه ترین راه ها، خرید به صورت کیلویی و فله می باشد که برای کسانیکه مصرفشان زیاد است کاربرد دارد.
پرلیت Perlite
پرلیت به یک شیشه ولکانیکی آلومینه سیلیکاته با ترکیب مشابه ریولیت یا آندزیت اطلاق می شود که مقدار 2 تا 5 % آب در شبکه بلوری خود دارد و با یک سیستم شکافهای متحد المرکز یا شعاعی معروف به بافت پرلیتی مشخص می شود. پرلیت دارای ویژگی خاصی از نظر میزان تخلخل و منبسط شدن پس از حرارت دادن است. بطوری که وقتی تا 871 درجه سانتیگراد حرارت داده می شود و مولکول های آب درون آن بخار می شود مانند بوشار ذرت منبسط شده و تا 20 برابر میزان حجم اولیه خود افزایش حجم می دهد. این سنگ خنثی بوده و برروي مزه، بو و رنگ مواد هیچگونه تأثیري نداشته و در اسیدهاي آلی و معدنی قابل حل نیست. استفاده ازاین محصول باعث تحولات عمده ای در صنایع مختلف مانند صنایع غذایی، شیمیایی، ساختمانی، ذوب فلزات و کشاورزی گردیده و به سرعت جایگاه خود را در سایر زمینه ها پیدا کرده است.
تولید پرلیت منبسط شده
در شرکت توسعه معادن و موادمعدنی آسیا کلوخه پرلیت پس از استخراج از معدن و ارسال به کارخانه فراوری نخست خرد شده و سپس دانه بندی می شود.محصول دانه بندی شده ابتدا به بخش پیش گرمکن و از آنجا به داخل کوره هدایت می شود. دمای داخل کوره بین 700 تا 1100 درجه سانتیگراد و بر پایه ترکیب شیمیایی و میزان آب محتوی سنگ تنظیم می شود. پرلیت در داخل کوره منبسط شده و به کمک جریان هوا به طرف بالا حرکت داده می شود. محصول پس از منبسط شدن وارد سیکلون شده و در آنجا خنک و دانه بندی می شود. محصول سپس به واحد بسته بندی ارسال و طبق درخواست مشتری بسته بندی می شود.
پرلیت کشاورزی و باغبانی
ساختار میکروسکوپی ذرات پرلیت به گونه ای است که با داشتن حفرات و تخلخل های چند لایه قادر است حتی در حالت اشباع از آب نیز حداقل 20 درصد از تخلخل مفید خود را در خاک حفظ کرده و از این طریق تبادل هوا و اکسیژن را نیز در محیط کشت افزایش می دهد. استفاده از پرلیت در کشاورزی و باغبانی موجب می شود سیستم هوادهی و آبدهی به خاک اصلاح شود و قدرت نگهداری آب و مواد غذایی در خاک و تغذیه مداوم گیاه به راحتی صورت پذیرد. پرلیت با دارا بودن PH خنثی (7.5-6.5) موجب عدم اختلال در رشد طبیعی گیاه می شود.این محصول از نظر بهداشتی استریل بوده و باعث جلوگیری از اثرات منفی علف های هرز و آفات گیاهی می شود. همچنین پرلیت برخلاف مواد آلی پوسیده نخواهد شد و خواص ثابت خود را برای مدت طولانی در خاک حفظ خواهد کرد. ترکیب پرلیت با کوکوپیت، پیت ماس در بسترهای کشت مختلف هیدروپونیک گوجه فرنگی، خیار، توت فرنگی، خاک پوششی قارچ، تولید انواع نشا و قلمه، بستر کشت گل قاشقی، بنفشه آفریقایی، بنجامین ابلق، ژربرا، سنبل و تولید انواع گل های شاخه بریده و … استفاده می شود. برای دریافت طرح اختلاط مناسب به قسمت دانشنامه محصولات کشاورزی و باغبانی مراجعه نمایید.
تفاوت کوکوپیت با پیت ماس چیست؟
وکوپیت نوعی بستر کشت است که با استفاده از الیاف پوست و پوشش میوه نارگیل تهیه می‌شود.
کوکوپیت معمولا به صورت فشرده به بازار عرضه می شود و مصرف کننده نهایی با افزودن آب به این الیاف فشرده آنها را برای استفاده آماده می کند. بعد از افزودن آب، هر ۱ کیلوگرم کوکوپیت فشرده می تواند به ۱۵ لیتر کوکوپیت مرطوب تبدیل شود.
کوکوپیت نسبت به پیت ماس آب بیشتری نگهداری می کند ولی پیت ماس از مواد آلی بر خوردار هست و یک ماده آلی است که از بقایای نوعی خزه های خاص که تقریبآ تجزیه شده اند، تهیه می گردد.
این ماده شبیه اسفنج عمل کرده و آب را تا ۲۰ برابر وزن خود در خاک نگه میدارد، در نتیجه رطوبت خاک بالا رفته، باعث صرفه جویی قابل توجه در مصرف آب و عدم شسته شدن مواد غذایی موجود در خاک شده و ضمن اصلاح خاک از سفت شدن و فشردگی آن جلوگیری نموده و در عین حال در مورد خاکهای سست بر عکس عمل کرده و آنها را فشرده و مناسب رشد گیاه در می آورد و درصد هوای لازم خاک را تامین می نماید
لذا باعث طولانی تر شدن عمر گیاه و ازدیاد و مرغوب تر شدن محصول میگردد
بهتر است برای خاک گلدان از ترکیب :
پیت ماس +کوکوپیت + پرلیت استفاده کنید.
این ماده شبیه اسفنج عمل کرده و آب را تا ۲۰ برابر وزن خود در خاک نگه میدارد، در نتیجه رطوبت خاک بالا رفته، باعث صرفه جویی قابل توجه در مصرف آب و عدم شسته شدن مواد غذایی موجود در خاک شده و ضمن اصلاح خاک از سفت شدن و فشردگی آن جلوگیری نموده و در عین حال در مورد خاکهای سست بر عکس عمل کرده و آنها را فشرده و مناسب رشد گیاه در می آورد و درصد هوای لازم خاک را تامین می نماید لذا باعث طولانی تر شدن عمر گیاه و ازدیاد و مرغوب تر شدن محصول میگردد